Modern Mimari Anlayısı
Modern Ne Demek?
Modern mimarlık kavramını anlamak için modern - modernite - modernizm üçlemesini derinlemesine incelemek gerekir. Yani modern kelimesi Latince kökenli bir kelimedir. Latince "modernus" anlamına gelen modern kavramı "modo" kelimesinden türemiştir. Her ne kadar modern kavramı 1400'lü yıllarda ortaya atılmış olsa da bu anlayışı benimseyen düşünürlerce tam anlamı ve kapsama alanları henüz oturtulamamıştı. Dolayısı ile modern mimari anlayışı o dönemde henüz doğmamıştı diyebiliriz. Modern mimari anlayış biçiminin kendini bulması ise bu sebepten dolayı 19. yüzyılı bulmuştur. Öte yandan, "Modern" kelimesinin ilk anlamı, antik ya da ortaçağın aksine, basitçe "bu zamana ait olan" idi. Ancak zamanla yeni anlamlar kazanmaya başlamış ve günümüzde birden çok tanımı yapılmıştır. Modern kelimesinin tanımı, güncel veya güncel olan bir şeyi ifade etmesi ile ilgilidir. Örneğin akıllı telefonların çok modern bir buluş olduğunu söyleyebiliriz. Başka bir tanım yapacak olursak modern tanımı, ilerlemeyi veya değişimi temsil eden bir şeye atıfta bulunur. Örneğin, insanların giyim tarzı zaman içinde çok değişmiştir ve bu nedenle modanın çok modern bir endüstri olduğunu söyleyebiliriz.
Özel olarak mimariden bahsettiğimizde, modern mimarinin farklı türleri olduğunu söyleyebiliriz. En ünlü tip, muhtemelen 1920'lerde ve 1930'larda popüler hale gelen Uluslararası Üslup'tur. Sadelik ve işlevsellik, bu bağlamda modernite ile karakterize edilmektedir. Bu tarzda tasarlanan binalar genellikle temiz hatlara sahiptir ve çok sayıda cam ve metal malzeme kullanır. Bununla birlikte, 1950'lerde ve 1960'larda ortaya çıkan Brütalizm gibi başka modern mimari türleri de vardır. Bu tarz, ağır beton yapıları ve kaba dokuları ile bilinmektedir. 1970'lerde ve 1980'lerde modernizme bir tepki olarak ortaya çıkan postmodernizmi de unutmamak gerekir. Diğer stillerden daha eklektiktir ve genellikle eğlenceli tasarımlara ve parlak renklere sahiptir. Ancak postmodernizme ilerleyen yazılarımızda değineceğiz. Çünkü bu yazımızın konusu modern mimari anlayışıdır. Dilerseniz başlayalım. |
Modern Mimari Nedir?
Son birkaç on yıldaki mimariye bakarsanız, modernizmin güçlü yansımalarının olduğunu görürsünüz. Bu tarz oldukça uzun bir süredir var ve yeni yapı elemanları ve malzemeleri sayesinde bugün hala popüler. Ancak bu akımın ne zaman başladığını tahmin edecek olursak, 1900'lerin başında beton ve çeliğin kullanımıyla başladığını söyleyebiliriz. Bu malzemeler, o dönemde popüler hale gelen zarif, minimalist tasarımları yaratmak için mükemmeldi. Mimarların hem sağlam hem de şık binalar yaratmalarına izin verdiler. Ayrıca, modernist hareketin daha da ilerlemesine yardımcı olan çeşitli şekillerde kullanılabilmekteydiler. O zamandan beri, bu stili yansıtmaya devam eden başka malzemeler geliştirildi. Örneğin cam, şeffaflığı ve şık görünümü nedeniyle pencereler ve duvarlar için popüler bir seçim haline gelmişti. Ek olarak, metal, dayanıklılığı ve çok yönlülüğü nedeniyle bir yapı malzemesi olarak da popülerlik kazanmıştı. Sonuç olarak, modernizmin yıllar boyunca mimarlık üzerinde önemli bir etkisi olduğu açıktır. Ve yavaş başlamış olsa da, benzersiz estetik ve pratik faydaları nedeniyle şimdi her zamankinden daha popüler.
Şuna eminiz ki hem blogcular hem de mimarlık meraklıları, mimaride modernizmin pratik faydaları hakkındaki bu yazıdan keyif alacaklar :) Genellikle soğuk ve çekicilikten uzak olmakla alay edilse de, modernist tasarımın işlevsellik ve verimlilik açısından sunabileceği çok şey vardır. Birincisi, modernist binalar tipik olarak maksimum güneş ışığına maruz kalacak şekilde tasarlanır. Bu sadece onları daha enerji verimli kılmakla kalmaz, aynı zamanda bina sakinlerinin ruh hallerini ve üretkenliklerini iyileştirmeye de yardımcı olur. Ek olarak, birçok modernist tasarım, iş birliğini ve yaratıcılığı teşvik edebilen açık kat planlarından yararlanır. Tabii ki, mimaride modernizmin bazı pratik sakıncaları da var. Minimalist estetiği bazı insanlara itici gelebilir ve yeni teknolojilere bağlı olması, bakımını veya onarımını zorlaştırabilir. Ancak genel olarak, modernizmin mimarlık dünyası üzerinde olumlu bir etkisi olduğunu söylemenin güvenli olduğunu düşünüyoruz.
Şuna eminiz ki hem blogcular hem de mimarlık meraklıları, mimaride modernizmin pratik faydaları hakkındaki bu yazıdan keyif alacaklar :) Genellikle soğuk ve çekicilikten uzak olmakla alay edilse de, modernist tasarımın işlevsellik ve verimlilik açısından sunabileceği çok şey vardır. Birincisi, modernist binalar tipik olarak maksimum güneş ışığına maruz kalacak şekilde tasarlanır. Bu sadece onları daha enerji verimli kılmakla kalmaz, aynı zamanda bina sakinlerinin ruh hallerini ve üretkenliklerini iyileştirmeye de yardımcı olur. Ek olarak, birçok modernist tasarım, iş birliğini ve yaratıcılığı teşvik edebilen açık kat planlarından yararlanır. Tabii ki, mimaride modernizmin bazı pratik sakıncaları da var. Minimalist estetiği bazı insanlara itici gelebilir ve yeni teknolojilere bağlı olması, bakımını veya onarımını zorlaştırabilir. Ancak genel olarak, modernizmin mimarlık dünyası üzerinde olumlu bir etkisi olduğunu söylemenin güvenli olduğunu düşünüyoruz.
|
Modernite ve Realizm
Realizm, özellikle sanatta sıklıkla kullanılan bir terimdir, ancak gerçekte ne anlama gelir? Realizm kelimesi ilk olarak 19. yüzyılın sonlarında yeni bir sanatsal hareketi tanımlamak için kullanıldı. Bu hareket, o dönemde popüler olan Romantizm hareketine bir yanıttı. Realizm, hayatı olduğu gibi, herhangi bir süsleme olmadan tasvir etmeyi amaçlıyordu. Realist sanatçılar, gündelik sahneleri ve nesneleri nesnel bir şekilde yakalamaya çalıştılar. Bunun, izleyicilerin dünyayı herhangi bir önyargı veya önyargı olmaksızın gerçekte olduğu gibi görmelerine izin vereceğine inanıyorlardı. Bu resim tarzı çok popüler oldu ve bu döneme ait birçok eserde realizm anlayışını günümüzde bile görebiliriz. Sanatta realizm, aşağı yukarı aynı zamanlarda edebiyatta da ortaya çıktı. Leo Tolstoy ve Émile Zola gibi yazarlar, karakterleri ve olayları gerçekçi bir şekilde tasvir etmeyi amaçlayan bu yeni tarzın savunucularıydı. Okuyucuların bunu yaparak insan doğasını daha iyi anlayabileceklerine inanıyorlardı. Bu bağlamda realizm, yıllar boyunca sanat, mimari ve edebiyat üzerinde önemli bir etkiye sahip olmuştur ve günümüzde popüler bir tarz olmaya devam etmektedir.
|
Modernite ve Rasyonalizm
Akılcılık, gerçekliği anlamanın en iyi yolu olarak aklın kullanılmasını vurgulayan felsefi ve epistemolojik bir harekettir. 17. yüzyılda Avrupa'da başlamış ve modernitenin arkasındaki en önemli fikirlerden biri olmuştur. Akılcılık, dünyadaki tüm gerçeklerin ancak akıl yoluyla anlaşılabileceğini savunur. Bu, rasyonalizmin aklın kendisinden başka her türlü otoriteyi reddettiği anlamına gelir. Dolayısıyla, rasyonalistler için akıl, bilgi ve hakikat üzerindeki nihai otoritedir. Bu, rasyonalistlerin duygu veya sezgiye karşı olduğu anlamına gelmez- onlar sadece doğru olduklarından emin olmak için bu şeylerin mantıkla kontrol edilmesi gerektiğine inanırlar. Akılcılık, işlerin nasıl yürüdüğünü anlamak için beynimizi kullanmak ve sonra bu bilgiyi hayatımızı iyileştirmek için kullanmakla ilgilidir. Rasyonalizmin birkaç farklı dalı vardır, ancak hepsi, aklın hayattaki en iyi rehberimiz olduğu şeklindeki bu temel fikri paylaşır. Bazı insanlar, son birkaç yüzyılda bilim ve teknolojideki büyük ilerlemelerin birçoğundan rasyonalizmin sorumlu olduğunu düşünüyor; ne de olsa dünyanın nasıl çalıştığını anlamak istiyorsak aklımızı kullanmalıyız, öyle değil mi?
Modern Mimari Anlayısı Benimseyen Düsünce Okulları
Modern mimarlık anlayışına ilginiz varsa, kuvvetle muhtemel Bauhaus okulunu duymuşsunuzdur. Peki Bauhaus nedir ve nereden gelmiştir? Modern mimari anlayış bu kavram içerisinde nasıl vücut bulmuştur? Bauhaus, 1919'dan 1933'e kadar faaliyet gösteren bir Alman sanat okuluydu. Walter Gropius tarafından kurulmuştu ve amacı sanat ile teknolojiyi birleştirmekti. Okul, Ludwig Mies van der Rohe ve Marcel Breuer gibi tüm zamanların en ünlü mimarlarından bazılarını yetiştirmiştir. Bauhaus'un kökleri 1919'dan çok daha eskilere dayanmaktadır.
Bauhaus Okulu
Sanayi Devrimi mimarlık için bir dönüm noktası oldu. Mevcut metal işleme ve cam kullanımını yoğunlaştırma gibi yeni teknolojilerle, mimarlar her zamankinden daha uzun ve daha karmaşık binalar yaratmaya başlamışlardı. Bu, modernizm adı verilen yeni bir tarzın ortaya çıkmasına neden oldu. Modernist mimarlar, basit formlar ve endüstriyel malzemeler lehine geleneksel stilleri reddetti. Sonunda Bauhaus okulunu etkileyecek olan bu modernist felsefe doğmuş oldu. Gropius, estetik açıdan hoş olduğu kadar işlevsel olan güzel binalar yaratmak için sanat ve teknolojinin birlikte çalışması gerektiğine inanıyordu. Ve böylece mimarlık tarihinin en önemli hareketlerinden biri başladı.
Bauhaus Ekolü'nden bahsetmişken Walter Gropius'a da değinmezsek olmaz :). Bauhaus Okulu'nun kurucusu Walter Gropius, 1883'te doğdu. Gropius, modernist harekete öncülük eden bir Alman mimar ve tasarımcıydı. Gropius, 20. yüzyılın en önemli mimarlarından biri olarak kabul edilmektedir. Gropius'un 1919'da kurduğu Bauhaus Okulu, modern tasarım tarihinde ufuk açıcı bir kurumdu. Okulun mimarlık ve tasarıma yaklaşımı oldukça etkiliydi ve ilkeleri bugün incelenmeye ve uygulanmaya devam etmektedir. Gropius, mimarlık teorisyeni olarak yaptığı çalışmalarla da tanınmaktadır. "Yeni Mimari" (1934) adlı kitabı, bu alanda klasik bir metin olarak kabul edilir. Buna ek olarak, Walter Gropius'un binaları basit ve zarifti ve Uluslararası Mimari Tarzını yaratmaya yardım ettiği için kredilendirildi.
|
Bauhaus Ekolü'nde Walter Gropius'un Yeri |
Bizler modern mimarinin büyük hayranıyız. Temiz hatlar ve minimalist tasarımda bize çekici gelen bir şeyler bulunmakta. Şehirlerde dolaşmayı ve modern mimarinin tüm farklı örneklerini görmeyi seviyoruz. Elbette herkes bizimle aynı fikirde olmak zorunda değil. Bazı insanlar modern mimarinin soğuk ve davetkar olmadığını düşünebilir. Ama bizce bu sadece alışkın olmadıklarından kaynaklanmaktadır. Çünkü, modern tasarımın sadeliğine alıştığınızda, sizin de takdir etmeye başlayacağınızı düşünüyoruz. Tüm dünyada modern mimarinin bazı harika örnekleri var. Bu tür bir mimari için bizim en sevdiğimiz şehir kesinlikle Barselona'dır. Oradaki binalar çok zarif ve şık ve geleneksel İspanyol mimarisine gerçekten karşı çıkıyorlar. Barselona'ya yolunuz düşerse, Casa Batllo ve La Pedrera gibi bazı ünlü Modernist binaları mutlaka ziyaret edin. Hayal kırıklığına uğramayacaksınız :) |
Mimarlıkta Modernlik Kavramını Olusturan Etmenler |
Mimarlıkta modernlik kavramını oluşturan etmenler nelerdir? Bu yüzyıllardır sorulan bir soru ve cevabı hala net değil. Bazı insanlar modernitenin yeni malzemeler veya teknolojiler kullanmakla ilgili olduğunu söylerken, diğerleri bunun daha çok zamanı yansıtan benzersiz bir stil yaratmakla ilgili olduğunu iddia edebilir. Bize göre, bu sorunun herkese uyan tek bir yanıtı yok. Her mimarın kendi modernite tanımı vardır ve bu, projeden projeye değişebilir. Bununla birlikte, genellikle modern mimariyle ilişkilendirilen bazı genel özellikler vardır. Örneğin, birçok insan modernizmi sadelik ve minimalizm ile ilişkilendirir. Modern binalar genellikle çok fazla dekoratif detay içermeyen temiz hatlara ve açık alanlara sahiptir. Ayrıca, bol doğal ışık ve değişen ihtiyaçlara göre uyarlanabilen esnek yerleşim düzenleri ile geleneksel binalardan daha işlevsel olma eğilimindedirler. Elbette, modern mimarinin birçok farklı stili vardır ve tüm binalar bu tanıma tam olarak uymaz. Ama bizce bunlar, modern tasarımı geleneksel mimariden ayıran temel özelliklerden sadece bazılarıdır.
|